Ο καρκίνος δεν είναι απλώς μια σωματική νόσος.
Το βιβλίο «Ψυχοσωματική και Καρκίνος» του Ζαν Γκυρ μας θυμίζει ότι πίσω από κάθε διάγνωση υπάρχει ένας άνθρωπος με συναισθήματα, απώλειες, ανεκπλήρωτες ανάγκες και εσωτερικές συγκρούσεις. Πως συνδέεται η ψυχοσωματική και ο καρκίνος; Σύμφωνα με τον Γκυρ, το σώμα και η ψυχή είναι αλληλένδετα: όταν η ψυχή σωπαίνει, το σώμα αναλαμβάνει να «μιλήσει».
Αυτή η οπτική δεν έρχεται να αντικαταστήσει την ιατρική θεραπεία – χειρουργεία, χημειοθεραπείες, φάρμακα. Έρχεται να συμπληρώσει και να διευρύνει την κατανόησή μας για τον ασθενή: να δούμε όχι μόνο τον όγκο, αλλά και τον άνθρωπο που τον φέρει.
Η εξατομίκευση στη διατροφή: το άλλο μισό της φροντίδας
Κάθε μορφή καρκίνου έχει διαφορετικές διατροφικές απαιτήσεις.
- Στον καρκίνο του παγκρέατος, όταν έχει ήδη συσταθεί από τον θεράποντα ιατρό η λήψη παγκρεατικών ενζύμων, ο ρόλος του διαιτολόγου είναι να εκπαιδεύσει τον ασθενή στη σωστή χρήση τους. Η σωστή διατροφική καθοδήγηση βοηθά στην αποφυγή στεατόρροιας και διάρροιας, ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα, ενώ παράλληλα υποστηρίζει την καλύτερη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και την ενίσχυση του οργανισμού των ασθενών.
- Στον καρκίνο του μαστού, ιδιαίτερα όταν είναι ορμονοεξαρτώμενος, χρειάζεται προσοχή στην κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε φυτοοιστρογόνα, όπως η σόγια και τα παράγωγά της, καθώς μπορεί να επηρεάσουν την ορμονική ισορροπία. Παράλληλα, η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους και η αποφυγή αυξομειώσεων είναι καθοριστικές, καθώς η περίσσεια λιπώδους ιστού συνδέεται με αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων.
- Στον καρκίνο του εντέρου, η προσεκτική εισαγωγή των φυτικών ινών και η προστασία της μικροβιακής χλωρίδας είναι κρίσιμες. Ο διατροφικός σχεδιασμός απαιτεί ιδιαίτερο χειρισμό τόσο στην αποφυγή τροφών που προκαλούν συμπτώματα (π.χ. φουσκώματα, διάρροια, δυσκοιλιότητα), όσο και στη σωστή απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Οι φυτικές ίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά δεν αποκλείονται, αλλά πρέπει να επιλέγονται οι κατάλληλες μορφές και ποσότητες ανάλογα με την ανοχή του ασθενούς.
Η εξατομικευμένη διατροφή δεν είναι απλώς υποστήριξη. Είναι θεραπευτική πράξη που ενισχύει την αντοχή, μειώνει παρενέργειες και βελτιώνει την ποιότητα ζωής και μεγιστοποιεί την δράση των φαρμάκων – θεραπειών.
Η ψυχή ως θεραπευτικός σύμμαχος
Η ψυχολογική φροντίδα δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα. Η επεξεργασία των συναισθημάτων, η αποδοχή, η ελπίδα και η ψυχολογική υποστήριξη μπορούν να δώσουν στον ασθενή:
- περισσότερη δύναμη να αντέξει τις θεραπείες,
- καλύτερη συνεργασία με την ιατρική ομάδα,
- βαθύτερη αίσθηση νοήματος στη μάχη του με τη νόσο.
Η αναγκαιότητα μιας διεπιστημονικής ομάδας
Σήμερα, η ολιστική αντιμετώπιση του καρκίνου απαιτεί συνεργασία:
- Ογκολόγοι που καθοδηγούν την ιατρική θεραπεία.
- Κλινικοί Διαιτολόγοι–Διατροφολόγοι, με εξειδίκευση στον σχεδιασμό εξατομικευμένων διατροφικών πρωτοκόλλων ογκολογικής φύσεως.
- Ψυχολόγοι ή ψυχοθεραπευτές που στηρίζουν τον ασθενή στο ψυχικό βάρος της νόσου.
- Νοσηλευτές, φυσιοθεραπευτές, φροντιστές που συμμετέχουν στη συνολική φροντίδα.
Ο καρκίνος δεν πολεμιέται μεμονωμένα. Χρειάζεται μια συνεργική στρατηγική που τιμά και το σώμα και την ψυχή.
Συμπερασματικά…
Πρέπει να τονιστεί ότι ο καρκίνος δεν είναι μόνο ένας «εχθρός» για το σώμα, αλλά και ένα μήνυμα της ψυχής. Στη σύγχρονη ογκολογία, η ιατρική θεραπεία, η διατροφή και η ψυχολογική στήριξη πρέπει να συμπορεύονται.
Γιατί η πραγματική ίαση δεν αφορά μόνο την καταπολέμηση της νόσου, αλλά και την αποκατάσταση της ισορροπίας του ανθρώπου στο σύνολό του.